Από αυτόν τον γενικό κανόνα δεν θα μπορούσαν να ξεφύγουν οι έννοιες της εθνικής άμυνας και ασφάλειας. Δίχως υπερβολή, τα μεταξύ τους όρια είναι ολοένα και πιο δυσδιάκριτα και οδηγούμαστε σε μια μίξη, όπου οι σχετικές απειλές είναι δύσκολο να εξακριβωθούν επακριβώς και να αντιμετωπιστούν με κλασικές μεθόδους και μέσα.
Εκείνο που απαιτείται είναι η δημιουργία ενός ολιστικού μηχανισμού πρόληψης και αντιμετώπισης σχετικών απειλών. Στις παρακάτω γραμμές θα επιχειρηθεί να παρατεθούν κάποια πιθανά σενάρια αποσταθεροποίησης. Προκαταβολικά δηλώνουμε πως σκοπός μας δεν είναι να κινδυνολογήσουμε αλλά να προβληματίσουμε τους αρμόδιους αλλά και την κοινή γνώμη για τους κινδύνους που ελλοχεύουν, ώστε να καταστεί δυνατή η αντιμετώπιση της απειλής.
Εκείνο που απαιτείται είναι η δημιουργία ενός ολιστικού μηχανισμού πρόληψης και αντιμετώπισης σχετικών απειλών. Στις παρακάτω γραμμές θα επιχειρηθεί να παρατεθούν κάποια πιθανά σενάρια αποσταθεροποίησης. Προκαταβολικά δηλώνουμε πως σκοπός μας δεν είναι να κινδυνολογήσουμε αλλά να προβληματίσουμε τους αρμόδιους αλλά και την κοινή γνώμη για τους κινδύνους που ελλοχεύουν, ώστε να καταστεί δυνατή η αντιμετώπιση της απειλής.
1) Προβοκάτσια στην Θράκη.
Είναι ένα πιθανό σενάριο που από ό,τι είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αντιμετωπίζεται σοβαρά από τις αρμόδιες αρχές λόγω των ιδιαιτεροτήτων της συγκεκριμένης περιοχής και που συνδυάζει μια ασύμμετρη με μια συμβατική απειλή. Η γειτνίαση της Θράκης με την γνωστή απειλή προκαλεί εύλογους φόβους για την τέλεση προβοκάτσιας, που θα δώσει το κατάλληλο πρόσχημα στην τουρκική πλευρά να εκμεταλλευθεί την όλη κατάσταση προς όφελος της. Θα μπορούσε π.χ σε μια ειρηνική διαδήλωση κύκλων της μειονότητας στην περιοχή με αιτήματα αυτοπροσδιορισμού να εμφανιστούν ξαφνικά ένοπλοι μασκοφόροι οι οποίοι θα ανοίξουν πυρ με αποτέλεσμα την πρόκληση απωλειών εκατέρωθεν. Η συνέχεια είναι ευνόητη. Θα υπάρξει καταγγελία από τουρκικής πλευράς για καταπάτηση των δικαιωμάτων της μειόνοτητας, η κατάσταση θα κλιμακωθεί με στρατιωτικές κινήσεις που ίσως να φτάνουν και στην προετοιμασία επέμβασης. Από ‘κει και πέρα το τι θα επισυμβεί είναι άγνωστο, αρκεί πάντως ένας λανθασμένος χειρισμός ώστε να ανοίξει η «πόρτα του φερονοκομείου».
2) Βομβιστική επίθεση σε μεγάλο αστικό κέντρο.
Είναι ένα σενάριο που το είδαμε να επαναλαμβάνεται σε Μαδρίτη και Λονδίνο. Η μη συμμετοχή της χώρας μας σε ένοπλες επιχειρήσεις στο εξωτερικό έχουν αποσοβήσει μέχρι στιγμής τον σχετικό κίνδυνο, αυτός όμως πρέπει να θεωρείται υπαρκτός. Οι πιθανοί στόχοι είναι απειράριθμοι και είναι δύσκολη η φύλαξη τους. Η παρουσία ενός μεγάλου αριθμού λαθρομεταναστών στη χώρα μας, πολλών εκ των οποίων μουσουλμανικού θρησκεύματος, λειτουγεί ενισχυτικά του συγκεκριμένου σεναρίου το οποίο μπορεί να έχει πολλές υποπαραλλαγές (π.χ βομβιστική επίθεση στα μέσα μαζικής μεταφοράς). Πρακτικά μόνο η κατοχή εκ μέρους των αρμοδίων αρχών επαρκών και έγκαιρων πληροφοριών δημιουργεί ευνοϊκές προϋποθέσεις αντιμετώπισης της απειλής.
3) Δολοφονία πολιτικού προσώπου
Η υπαρκτή απειλή της πολιτικής τρομοκρατίας καθιστά από μόνη της πιθανό ένα τέτοιο σενάριο, ενώ η πιθανή διασύνδεση των τρομοκρατών με κέντρα του εξωτερικού του προσδίδει νέες διαστάσεις. Θα μπορούσε π.χ ένα πολιτικό πρόσωπο που «ενοχλεί» με την δράση του να τεθεί στο στόχαστρο ξένων μυστικών υπηρεσιών, οι οποίες θα χρησιμοποιήσουν εκούσια ή ακούσια εγχώριους συνεργάτες τους ώστε να τον εξουδετερώσουν. Είναι φανερό πως σε περίπτωση επιτυχίας αλλά ακόμη και αποτυχίας πιθανής απόπειρας, θα περάσει το κατάλληλο μήνυμα και σε άλλους πιθανούς μιμητές ανάλογης “πολιτικής γραμμής” να αλλάξουν συμπεριφορά, αλλιώς θα τύχουν ανάλογης “αντιμετώπισης”.
4) Επίθεση σε θρησκευτικό χώρο
Πρόκειται κατά μια έννοια για επανάληψη του σεναρίου της Άνοιξης του 2009 με την υπόθεση του «σχισμένου Κορανίου» που πυροδότησε επεισόδια στο κέντρο της Αθήνας. Είναι εύκολα αντιληπτό τι θα συνέβαινε σε μια ανάλογη περίπτωση μετά από μια επίθεση σε κάποιον θρησκευτικό χώρο που θα άφηνε πίσω της θύματα. Με δεδομένη πλέον την διασπορά του μουσουλμανικού στοιχείου ανά την επικράτεια η χώρα θα ξαναζούσε εποχές “Δεκεμβριανών” του 2008, με πολύ πιο βίαιο τρόπο αυτήν την φορά. Θα μπορούσε λόγου χάρη να λάβει χώρα επίθεση σε θρησκευτικό χώρο μουσουλμάνων από κάποιους που θα εμφανίζονταν ως «ακροδεξιοί».
5) Επεισόδια σε διαδήλωση με δολοφονία
Οι κατά καιρούς δυναμικές διαδηλώσεις διαφόρων ομάδων που καταλήγουν σε βίαια επεισόδια αποτελούν ένα ακόμη πεδίο πιθανής προβοκάτσιας. Θα μπορούσε π.χ κάποιος (οι) ένοπλος (οι) από κάποιο υψηλό σημείο να εκτοξεύσει πυρά κατά του σώματος μιας διαδήλωσης εν ώρα επεισοδίων, προκαλώντας θύματα στις τάξεις των διαδηλωτών. Μέσα στον γενικότερο πανικό που θα ακολουθούσε θα ήταν δύσκολος ο ακριβής εντοπισμός της προέλευσης των πυρών και όλες οι υποψίες θα στρέφοταν στις αστυνομικές δυνάμεις, οι οποίες υπό το βάρος της κατάστασης που θα είχε δημιουργηθεί θα υιοθετούσαν παθητική στάση, αδυνατώντας να ελέγξουν την κατάσταση. Παρόμοια κατάσταση ζήσαμε τον Δεκέμβριο του 2008, μόνο που αυτήν την φορά θα ήταν εξ’αρχής οργανωμένο και σχεδιασμένο και θα έφερνε την όποια κυβέρνηση σε δύσκολη θέση.
6) Επίθεση σε διπλωματικές αρχές
Στο παρελθόν έχουν υπάρξει και στη χώρα μας τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον στόχων διπλωματικών αποστολών, με θύματα και καταστροφές. Ο φόνος ή ακόμα η απαγωγή ενός διπλωμάτη θα μπορούσε να πυροδοτήσει επικίνδυνες καταστάσεις, οδηγώντας σε επιδείνωση των σχέσεων της χώρας μας με έτερες χώρες, προς ικανοποίηση συγκεκριμένων κύκλων εντός και εκτός Ελλάδος.
7) Πρόκληση επεισοδίου με λαθρομετανάστες στο Αιγαίο
Ένα ακόμη σενάριο ασυμμετρικού χαρακτήρα προκαλούμενο από συμβατικό αντίπαλο. Είναι γνωστό το πρόβλημα της έλευσης γιγαντιαίων λαθρομεταναστευτικών κυμάτων μέσω του Αιγαίου, πρόβλημα το οποίο οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε σκοπούμενες ενέργειες το τουρκικού κράτους και παρακράτους. Η πρόκληση τεχνητού επεισοδίου με τη συμμετοχή σκαφών της τουρκικής ακτοφυλακής (η οποία διαθέτει σκάφη κατά κανόνα ισχυρότερα από αυτά του Λ.Σ) και του τουρκικού ναυτικού κατά τη διάρκεια επιχείρησης αποτροπής/ διάσωσης λαθρομεταναστών εκ μέρους του Λ.Σ αποτελεί μια πιθανή εξέλιξη, με συνέπειες που μπορούν να εκθέσουν την χώρα μας διεθνώς και να δώσουν επιχειρήματα στην άλλη πλευρά περί «δολοφονίας αθώων ψυχών» στα νερά του Αιγαίου τροφοδοτώντας κύμα αλυσιδωτών αντιδράσεων.
8) Βεβήλωση πολιτιστικού μνημείου
Αποτελεί παραλλαγή της βομβιστικής επίθεσης στο σπίτι του Μουσταφά Κεμάλ στην Θεσσαλονίκη τον Σεπτέμβριο του 1955 που οδήγησε στο πογκρόμ των Ελλήνων της Πόλης και που αποκαλύφθηκε αργότερα ότι ήταν έργο της τουρκικής Διεύθυνσης Ειδικού Πολέμου. Κάτι ανάλογο θα μπορούσε να συμβεί και σήμερα με την βεβήλωση για παράδειγμα κάποιου νεκτροταφείου, γεγονός που θα έδινε στην άλλη πλευρά το κατάλληλο πρόσχημα να ανεβάσει τους τόνους με άγνωστη κατάληξη.
9) Εκβιασμός πολιτικού προσώπου
Είναι μια περίπτωση που πρέπει να εξεταστεί σοβαρά, καθώς θα μπορούσαν ξένες μυστικές υπηρεσίες, γνωρίζοντας πράγματα και κρυφές πτυχές της προσωπικής ζωής κάποιου πολιτικού προσώπου, να προχωρήσουν σε εκβιασμό αποσπώντας την συναίνεση ή ανοχή του σε κρίσιμης πολιτικής ή και εθνικής σημασίας ζητήματα με ευνόητες συνέπειες για την εξέλιξη αυτών ζητημάτων. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Κύπριου Υπουργού Οικονομικών. Ο κ. Σαρρής φέρεται πως συνελήφθη την ώρα που βρισκόταν παρέα με άλλους άνδρες και κάποιες ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες αναφέρουν για παρουσία ανηλίκων σε σπίτι (κατ” άλλες πηγές δωμάτιο ξενοδοχείου) στην Κατεχόμενη Λευκωσία.
10) Ξέσπασμα οικονομικού σκανδάλου
Μια ακόμη περίπτωση όπου θα μπορούσαν ξένοι κύκλοι, εκμεταλλευόμενοι τις παθογένειες του εγχώριου πολιτικού συστήματος, να προκαλέσουν σημαντική ζημία σε ανοικτά πολιτικά και εθνικά ζητήματα. Η πρόκληση ή και κατασκευή εκ του μη όντος ενός τεχνητού οικονομικού σκανδάλου θεωρείται γενικά εύκολη υπόθεση, ειδικά από τη στιγμή που τα εγχώρια ΜΜΕ θα αναλάβουν εργολαβικά την μεγέθυνση και αλλοίωση των χαρακτηριστικών του, έτσι ώστε να προκύψει επικοινωνιακό και άρα και πολιτικό αποτέλεσμα.
Γενικά ο χώρος των ασύμμετρων απειλών έχει τέτοια έκταση και βάθος, που θεωρείται πως στα χέρια ενός ικανού δρώντα παίκτη, είναι σε θέση να αποσταθεροποιήσουν μια χώρα, κάνοντας την να υποκύψει στους σχεδιασμούς τρίτων. Μόνο η ύπαρξη ισχυρών και αποτελεσματικών μυστικών υπηρεσίων αλλά και λοιπών φορέων ισχύος του κρατικού μηχανισμού εγγυάται την, πάντα σε σχετικό βαθμό, αντιμετώπιση της απειλής.
Πρώτη δημοσίευση Παρασκευή, 19 Σεπτεμβρίου 2014
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου