ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Του Χρήστου Κόλια

 

Ζούμε στην εποχή της ψηφιακής πραγματικότητας. Οι πληροφορίες μεταδίδονται και ταξιδεύουν με ασύλληπτες ταχύτητες. Κατά πόσο εκπληρώθηκε η προσδοκία ότι το Ίντερνετ θα γινόταν εργαλείο εκδημοκρατισμού της πολιτικής; Με ποιον τρόπο έχει επιδράσει στη δημόσια ζωή το κίνημα της δημοσιογραφίας των πολιτών με τη δημιουργία ποικίλων ιστολογίων (blogs), αλλά και η διείσδυση των κοινωνικών δικτύων; Και τελικά, έχουμε λόγο να αισιοδοξούμε ότι το Ίντερνετ μπορεί να επιδράσει καταλυτικά σε συνθήκες δημοκρατικού ελλείμματος;

“Ένα ιστολόγιο δεν επηρεάζει απαραίτητα τίποτα, εκτός από την άποψη του δημιουργού του. Κάποια όμως ιστολόγια εμφανίζουν κοινωνική δυναμική και έτσι μπορούν να επηρεάσουν και την πολιτική. Η κοινωνική αυτή δυναμική, δεν είναι όμως ποτέ πνευματική περιουσία του ιστολογίου, αλλά της κοινότητας που περιστρέφεται γύρω από αυτό. Στην πραγματικότητα, αυτό που ένα ιστολόγιο μπορεί να κάνει είναι να συγκεντρώσει, να ενισχύσει και να επιταχύνει τη διασπορά μιάς ήδη υπάρχουσας κοινωνικής δυναμικής.

Τα ιστολόγια, όπως όλα τα κοινωνικά μέσα ,αποβλέπουν να εκπληρώσουν μια ανθρώπινη ανάγκη, αυτήν της συμμετοχής σε ομογενή σύνολα που την συναποτελούν και επηρεάζουν τη συμπεριφορά του. Εκεί, ο σύγχρονος πολίτης έχει τη δυνατότητα να συναντηθεί διαδικτυακά με ανθρώπους που μοιράζονται τις ίδιες με αυτόν αξίες και προσδοκίες. Τότε, η κοινή τους δράση μπορεί να αποκτήσει χαρακτηριστικά συλλογικής νοημοσύνης, με μεγάλο αντίκρισμα στο κοινωνικό σύνολο.

 Έτσι ,γρήγορα, τα ιστολόγια απέκτησαν κύρος στα μάτια των πολιτών και ήρθαν σε ορατή αντιδιαστολή με τα κλασικά ΜΜΕ, αποκαλύπτοντας αδυναμίες τους και συμπληρώνοντας κενά. Εκεί που ο κατευθυνόμενος από μεγάλα εκδοτικά και άλλα συμφέροντα αποκλεισμός των ανεξάρτητων και συνήθως αληθινών απόψεων για φλέγοντα ζητήματα της πολιτικής και της οικονομίας απαγορεύει την ενημέρωση των πολιτών, έρχονται οι "αιρετικές φωνές" των blogers να καλύψουν τα κενά και την παραπληροφόρηση. Άρα η επίδραση του διαδικτύου είναι καθοριστικής σημασίας σε συνθήκες δημοκρατικού ελλείμματος.

Στη χώρα μας τέτοια ιστολόγια ξεκίνησαν τη λειτουργία τους αρκετά πρόσφατα. Η δε κοινωνιολογική προσέγγιση των σχολίων που κατατίθενται σε ιστολόγια με μεγάλη επισκεψιμότητα, αποκαλύπτει ένα γιγαντιαίο λαϊκό δημοκρατικό κίνημα, ορατό άλλωστε και εκτός διαδικτύου, που μπορεί να λειτουργήσει με αυξανόμενη δυναμική. Η απαραίτητη ποιότητα ανθρώπων, ως μονάδων, ασφαλώς πρέπει να υπάρχει και υπάρχει. Οι κοινότητές τους όμως, προς το παρόν, είναι σε στάδιο διερεύνησης. Βεβαίως πάντα υπάρχει ο κίνδυνος της υπέρχρησης και της κατάχρησης. Εδώ, σε ατομικό αλλά και συλλογικό επίπεδο θα πρέπει να γίνονται σεβαστοί οι κανόνες περί ηθικής και αυτοσυγκράτησης στην διαχείριση των πληροφοριών και των σχολίων που συνήθως τις ακολουθούν.

Παρ όλα αυτά έχουμε κάθε λόγο να αισιοδοξούμε ότι η διαμόρφωση κοινωνικών ιδεών και πολιτικής μέσα από το διαδίκτυο είναι σε καλό δρόμο.