Το παιχνίδι των λέξεων

Ο φιλόσοφος της Ιστορίας Θουκυδίδης, σε ένα από τα πλέον περίφημα αποσπάσματα του έργου του, αναλύοντας την παθολογία του πολέμου και την ανθρώπινη φύση που γίνεται έρμαιο λαοπλάνων ηγεσιών και αφήνεται να τρομοκρατείται από αυτές, γράφει

«καὶ τὴν εἰωθυῖαν ἀξίωσιν τῶν ὀνομάτων ἐς τὰ ἔργα ἀντήλλαξαν τῇ δικαιώσει», Θουκ. Ιστ. 3.82.4. Με μία γρήγορη μετάφραση, «και τη συνηθισμένη έννοια των λέξεων άλλαξαν και τους έδωσαν όχι την πραγματική, αλλά την πλέον συμφέρουσα προς τη γνώμη (και τις επιδιώξεις) τους». Αξίζει να αναφερθεί η άποψη του Θουκυδίδη για τις τότε ηγεσίες, οι οποίες στο όνομα των επιδιώξεών τους θυσίαζαν ανερυθρίαστα τα συμφέροντα του λαού. Το ότι το εν λόγω απόσπασμα εντάσσεται στην εξιστόρηση των γεγονότων του εμφυλίου πολέμου στην Κέρκυρα δε μειώνει την καθολική του αξία για την τάση των κυβερνώντων να επιδιώκουν την πλάνη των λέξεων, παίζοντας με τη σημασία τους.

Ειδικά για μία γλώσσα με τον πλούτο της δικής μας το παιχνίδι των λέξεων έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ειδικά όταν αυτές συστηματικά επιστρατεύονται είτε για να ωραιοποιήσουν καταστάσεις και επιδιώξεις, είτε για να δαιμονοποιήσουν αντιδρώντες. Αρκεί να σκεφτούμε πως αρχικά απαιτήθηκε «συμπόρευση» όλων των Ελλήνων στις επιταγές της τρόικα, για να θωρακιστεί ό,τι ονομάζεται «δημόσιο», «εθνικό» ή «κοινωνικό συμφέρον». Ως τέτοιο φυσικά οι κυβερνώντες αντιλήφθηκαν την τραπεζική σταθερότητα, τα συμφέροντα των δανειστών, στο βωμό των οποίων θυσίασαν τους πολίτες της χώρας. Για την επίτευξη των κυβερνητικών στόχων ζητήθηκε «ωριμότητα», «λογική» και «σύνεση», τόσο από την κοινωνία, όσο και από τα αντιπολιτευόμενα κόμματα. Οι έννοιες αυτές βέβαια, παρηλλαγμένες στο μυαλό των εκάστοτε κυβερνητικών εταίρων, πήραν τη σημασία της υποταγής, του «ναι σε όλα», της μηδενικής αντίδρασης, της εθελούσιας θυσίας των πολιτών και της αντίστοιχης σιωπής της αντιπολίτευσης, η οποία, αν αντιδρούσε, θα αποτελούσε «διαλυτικό στοιχείο» στην «προσπάθεια ανάκαμψης» της χώρας.

Στα πλαίσια της ίδιας λογικής αργότερα μάθαμε ότι η «κινητικότητα» στο δημόσιο τομέα οδηγεί μαθηματικά σε «απολύσεις», ότι η «μετακύλιση φορολογικών βαρών» σημαίνει μεγαλύτερους φόρους. Η κυβέρνηση «επαναδιαπραγματευόμενη» είπε «ναι σε όλα», πράγμα απολύτως «λογικό», ειδικά όταν η προσπάθεια «απαγκίστρωσης» μετετράπη σε μία προσπάθεια άνευ όρων παραμονής στην εξουσία για κάποιες από τις «συνιστώσες» αυτής. Μέσω του «εξορθολογισμού των δημοσιονομικών», ο οποίος έφερε κατά λογική (!) συνέπεια μειωμένες συντάξεις και μισθούς σε όλους τους χαμηλόμισθους, αναμέναμε την «εξυγίανση» της χώρας, η οποία, απ’ ό,τι φαίνεται σημαίνει τη συντριβή κάθε έννοιας κοινωνικού κράτους και κάθε εργασιακού κεκτημένου. Στη διάρκεια της πορείας αυτής μάθαμε πως η κυβέρνηση στόχευσε τις «παχιές αγελάδες» και τους «βολεμένους», οι οποίοι μετά αντιληφθήκαμε πως ήταν εργαζόμενοι των 520 έως, άντε, και 1200 ευρώ.

Τελευταία ακούσαμε πως η αντιπολίτευση ζηλεύει την «επιτυχημένη» πορεία της κυβέρνησης (ως τέτοια αντιλαμβάνεται το 67% των, επισήμως, σύμφωνα με την έωλη ορολογία τους,  ανέργων στους νέους και το 30% περίπου στην ελληνική κοινωνία) και επιθυμεί να ανακόψει την επερχόμενη «επιτυχία» και την έλευση της «ανάπτυξης», αυτής των επερχομένων μισθών των 300 ευρώ και των ξεσπιτωμένων πολιτών.

Οι λέξεις όμως έχουν μία αστείρευτη και αιώνια μαγεία. Έχουν στέρεο και συμπαγές περιεχόμενο για όσους τις γνωρίζουν και τις χρησιμοποιούν συνειδητά και τίμια. Έτσι λοιπόν εμείς ζητάμε τη «συμπόρευση» της κοινωνίας σε έναν αγώνα με «ωριμότητα», «λογική» και «σύνεση», για τη διασφάλιση του «εθνικού», «κοινωνικού» και «δημοσίου συμφέροντος» στην «προσπάθεια ανάκαμψης της χώρας». Για να γίνει αυτό πρέπει να προχωρήσουμε άμεσα στην «κατάργηση του μνημονίου», ώστε να επέλθει η «απαγκίστρωση» από αυτό και να προχωρήσουμε σε μία προσπάθεια «εξορθολογισμού» της ελληνικής οικονομίας μακρυά από τη μέγγενη των μνημονίων και των δανειστών. Γιατί μόνο αν φύγει η κυβέρνηση «βολεμένων» του κ. Σαμαρά και χτυπηθούν τα συμφέροντα των «παχιών αγελάδων» (των τραπεζιτών και λοιπών εθνοπροδοτικά δρώντων) θα επέλθει η πραγματική «ανάπτυξη» του τόπου.

Η Νεολαία των Ανεξαρτήτων Ελλήνων δε φοβάται τις λέξεις. Αυτές τις φοβούνται οι πολιτικά ανερμάτιστοι, με αυτές παίζουν οι κυβερνήτες της χώρας, τα αθύρματα των δανειστών. Εμείς γνωρίζουμε τα πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας, αυτά θέλουμε να αντιμετωπίσουμε και γνωρίζουμε πως πρώτο βήμα οφείλει να είναι, θα είναι, η κατάργηση του μνημονίου. Όσοι έχουν σαφές πολιτικό πρόγραμμα και προσανατολισμό ξέρουν πως οι λέξεις δε δαιμονοποιούνται, αντίθετα στοιχειώνουν για πάντα τους πομπούς τους και οι έννοιες επιζητούν αποκατάσταση.